قرارداد آتی چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

قرارداد های اختیار ارز یا آپشن فارکس

در بورس، «اختیار معامله» قراردادی است که به خریدار آن، اختیار و نه اجبار خرید یا فروش یک دارایی معین را در قیمت تعیین شده تا یک زمان مشخص اعطا می‌کند. از سوی دیگر فروشنده اختیار معامله، اجبار دارد که تا پیش از انقضای مهلت آن، هر زمان که خریدار تمایل به اجرای قرارداد داشت، مفاد قرارداد را اجرا کرده و دارایی معین شده را در قیمت تعیین شده معامله کند.

قرارداد آپشن در فارکس چیست؟

آپشن در فارکس، قراردادی است که به معامله گر یا خریدار(Buyer) آن این حق را می دهد که یک ارز خاص را در یک نرخ و تاریخ مشخص یا پیش از تاریخ سررسید، خریداری یا بفروش برساند. این درحالی است که در این قرارداد، معامله گر متعهد به اجرایی آن نیست.

در واقع معامله گر یا خریدار پس از انعقاد قرارداد خود اختیار دارد این قرارداد را به صورت یک طرفه فسخ کند. به همین منظور، به فروشندگان این نوع قراردادها برای خسارت های احتمالی حق بیمه پرداخت می شود.

قرارداد های گزینشی(currency options) یکی از رایج ترین روش های قرارداد آتی چیست و چه ویژگی هایی دارد؟ استفاده شده توسط شرکت ها، افراد یا موسسات مالی برای محافظت از دارایی های خود در برابر حرکات و جابجایی های نامطلوب و ناگهانی نرخ ارز است.

درست مانند قراردادهای آتی، قرارداد های اختیار نیز در بورس معامله می شوند، مانند بورس کالا شیکاگو(CME)، بورس اوراق بهادار بین المللی(ISE) یا بورس سهام فیلادلفیا(PHLX).

با این حال، ضعفی که در مبادلات اختیار فارکس است محدودیت زمان تجارت در این گونه معاملات بوده، همچنین می توان از نقدینگی آن یاد کرد چرا که به اندازه بازارهای آتی نیست.

مبانی مبادلات اختیار ارز

سرمایه گذاران در این بازار با یک تماس تلفنی یا خرید ارزی دیگر می توانند خود را در برابر ریسک و خطرات ناشی از خرید ارز خارجی محافظت کنند.

در مبادلات اختیار ارز، قیمتها مشتق یا بر گرفته شده از جفت ارزهای پایه هستند. این مبادلات شامل طیف گسترده ای از استراتژی های موجود در بازار فارکس است.

ویژگی های ارائه شده مبادلات اختیار ارز در بازارهای غیر متمرکز فارکس بسیار گسترده تر از گزینه های موجود در بورس های متمرکز و بازارهای سهام و آتی است.

به دلایل گوناگون دلالان دوست دارند از مبادلات اختیاری ارز استفاده کنند. آنها یک محدودیت در روندهای نزولیشان داشته که ممکن است بسیار خطرناک باشد، اما در مقابل آنها پتانسیل صعودی نامحدودی دارند.

برخی از معامله گران از مبادلات اختیاری فارکس برای جلوگیری از زیان بیشتر در موقعیتهای باز خود در بازار نقدی(Spot) فارکس استفاده کنند. معامله گران همچنین معاملات اختیاری فارکس را به خاطر یک فرصت در مبادله و سودی که در بررسی جهت بازار بر اساس اخبار اقتصادی، سیاسی یا سایر اخبار به آنها می دهد دوست دارند.

با این حال، حق بیمه ای که در قراردادهای معاملات اختیار ارز اعمال می شود می تواند بسیار زیاد باشد. حق بیمه بستگی به قیمت ثبت شده و تاریخ انقضای قرارداد دارد. همچنین، به محض خرید قرارداد اختیار، دیگر نمی توان آنها را فروخت یا دوباره معامله کرد. معاملات اختیار ارز فارکس پیچیده و دارای قطعات متحرک بسیاری است که این موضوع تعیین ارزش آنها را دشوار می سازد. ریسک این معاملات را می توان با تفاوت نرخ بهره، نوسانات بازار، تاریخ سررسید و قیمت فعلی جفت ارز سنجید.

مبانی پایه مبادلات اختیار ارز

مبادلات اختیار ارز در فارکس به دو دسته اصلی تقسیم می شوند.

اختیار خرید(call) اختیار فروش(put) که از نظر نحوه عملکرد دو نوع آمریکایی و اروپایی دارد

در اختیار معامله آمریکایی، قرارداد در هر زمان پیش از تاریخ سررسید قابل اجرا بوده اما اختیار معامله اروپایی فقط در تاریخ انقضا اجرا پذیر است.

اختیار خرید(Call)

قراردادهای اختیار خرید یا آپشنهای Call این حق را به دارنده آن داده(بدون تعهد در انجام آن) تا در یک نرخ مشخص(نرخ ثبت شده) تا زمان سررسید، ارز را خریداری نماید. اگر سهام قیمت ثبت شده را پیش از تاریخ سر رسید نتواند برآورده کند، این اختیار منقضی شده و بی ارزش می شود.

سرمایه گذاران هنگامی که فکر می کنند قیمت یک سهم افزایش می یابد، خرید(Buy calls) می کنند و یا اگر پیش بینی افت قیمت را دارند، می فروشند(Sell call).

اختیار فروش(Put)

اختیار فروش یا اختیار ارائه(Put option) به دارنده آن این حق را می دهد تا در نرخ مشخص(نرخ ثبت شده در قرارداد) یک دارایی را بفروشد. فروشنده(writer) اختیار فروش(put option) موظف خواهد بود دارایی را با قیمت ثبت شده خریداری نماید.

تفاوت معاملات آتی با اختیار معامله

معاملات آتی و اختیار معامله 2 نوع متفاوت از خرید وفروش در بازار سرمایه هستند.

در بازار آتی سکه دو طرف قرارداد (هم خریدار، هم فروشنده) موظف به انجام تعهدات خود هستند.

در واقع خریدار متعهد به پرداخت وجه نقد و فروشنده متعهد به تحویل سکه در تاریخ سررسید می‌شوند.

اما در بازار اختیار معامله تنها فروشنده است که متعهد می‌شود.

در حالی‌که خریدار اختیار (چه اختیار خرید چه اختیار فروش) متعهد نیست بلکه مختار است.

فروشنده اختیار خرید متعهد به تحویل سکه در تاریخ سررسید بوده و فروشنده اختیار فروش متعهد به پرداخت وجه نقد در روز تحویل است.

اما خریداران اختیار معامله مختار هستند که اختیار معامله را بر حسب منافع خود اعمال کنند یا خیر.

اختیار معامله قراردادی دوطرفه بین خریدار و فروشنده است.

دراین قرارداد،خریدارحق (نه الزام و تعهد) دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد.

فروشنده اختیار معامله اجبار دارد که تا پیش از انقضای مهلت آن، هر زمان که خریدار تمایل به اجرای قرارداد داشت، مفاد قرارداد را اجرا کند.

هم چنین فروشنده باید دارایی معین شده را در قیمت تعیین شده معامله کند.

برای آشنایی بیشتربا این بازار، مقاله با اختیار معامله در بورس بیشتر آشنا شویم راببینید.

بازار آتی چیست؟

اهالی کسب و کار همواره از ریسک و نااطمینانی گریزاناند.

مثلا یک تولید کننده نبایدمواد اولیه مورد نیازش را هربار به یک قیمت بخرد

یا یک کشاورز به دنبال یک بازار مطمئن برای فروش محصولاتش است تا براساس قیمت آن درباره ترکیب تولیدات خود تصمیم بگیرد.

این دغدغه ها باعث تشکیل بازار آتی جهت پوشش ریسک شده است .

منظور از قرارداد آتی این است که در زمان حال ما اقدام به خرید کالایی می‌کنیم. اما تصمیم نداریم که همین الان کالا را تحویل بگیریم .

درواقع می‌خواهیم چند ماه بعد کالا را تحویل گرفته و پول آن را پرداخت کنیم.

بنابراین به قراردادی که طی آن کالایی را اکنون و باقیمت مشخصی خریداری ‌کنیم اما تحویل و پرداخت وجه آن در آینده صورت بگیرد، قرارداد آتی می‌‌‌گویند.

ویژگی های بازار آتی چیست؟

استقبال چشمگیر از این بازار به دلیل ویژگی‌ها و منافع بسیار زیادی است که می‌تواند سود کلانی را نصیب فعالان این بازار کند.

از این منافع می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• معافیت مالیاتی
• تخصیص سود بانکی به مبلغی که در حساب در اختیار مشتری موجود است
• امکان برداشت یک‌روزه موجودی از حساب
• کارمزدهای بسیار پایین
• امکان خرید و فروش نامحدود در هر روز معاملاتی
• واریز روزانه سود و زیان به‌حساب مشتری

در این قرارداد طرفین متعهد به تحویل کالا و پرداخت وجه آن در تاریخ مشخصی در آینده هستند.

برای تضمین انجام تعهد، باید خریدار و فروشنده هرکدام مبلغی را نزد شخص امینی (بورس کالا) قرار دهند.

چرا بازار آتی یکی از پرطرفدارین بازارها در بین معامله گران بورس های دنیاست؟

بازار آتی به دلیل این‌که منافع خریدار و فروشنده کالا را تأمین میکند.فرصت کسب سود را برای نوسان‌گیران نیز فراهم می‌کند.در جهان طرفداران زیادی دارد.

فعالان این بازار به سه دسته تقسیم می‌شوند:

1. خریداران کالا: اشخاصی که به کالایی (مثلاً زعفران، زیره، پسته و …) در آینده نیاز دارند. امروز در بازار آتی باقیمت معین پیش‌خرید می‌کنند.
2. فروشندگان کالا : اشخاصی که قصد دارند در آینده کالای خود (زعفران، زیره، پسته و …) را بفروش برسانندامروز می‌توانند به قیمت معین برای ماه دلخواه در آینده پیش‌فروش کنند.
3. نوسان‎گیرها : اشخاصی که قصد خرید و فروش فیزیکی اصل کالا (زعفران، زیره، پسته و …) را ندارند. بلکه می‌خواهند با پیش‌بینی درست روند قیمت کالا، سود سرشاری به دست آورند.

نماد معاملاتی در بازار آتی به چه صورت است؟

تاریخ سررسید قراردادهای آتی بر روی یک کالا توسط بورس به صورت استانداردتعیین می‌شود.

فقط برای سررسیدی که تعیین شده، امکان انجام معاملات آتی وجود دارد.

هر سررسید با یک نماد مشخص در تابلو معاملات نمایش داده می شود.

هر نماد معاملاتی متشکل از نام کالا، ماه و سال قرارداد است.

تمامی نمادهای معاملاتی بایستی به تصویب هیئت پذیرش رسیده باشند .

به عنوان مثال نماد معاملاتی SAFME98 نشان دهنده قرارداد آتی زعفران نگین تحویل مهر 98 است.

اهرمی بودن قراردادهای آتی به چه معناست؟

به طور کلی خاصیت اهرم با عث میشود با نیروی کم نتیجه چندبرابری داشته باشیم.

در قراردادهای آتی هم این خاصیت بر قرار است.

سرمایه گذاری در قرارداهای آتی بازدهی چندین برابری دارد.

عکس این موضوع نیز برقرار است و احتمال زیان چند برابری اصل سرمایه وجود دارد.

چه کالا هایی در بازار آتی معامله می شود؟

در بورس کالای ایران محصولات کشاورزی زعفران و زیره به صورت قراردادهای آتی مورد معامله قرار می گیرند.

اندازه هر قرارداد آتی زعفران 100 گرم و زیره 100 کیلوگرم است

با اخذ یک موقعیت در زعفران ، 100 گرم و در زیره 100 کیلوگرم معامله کرد.

بازه قیمتی معاملات روزانه در قراردادهای آتی محدود به (۵%±) قیمت تسویه روز معاملاتی قبل است.

امکان ثبت سفارش با قیمتی بالاتر و پایین تر از این بازه وجود ندارد.

قیمت تسویه، قیمتی است که روزانه پس از پایان جلسه معاملات توسط بورس به منظور به روزرسانی حساب ها محاسبه و اعلام می شود.

سود و زیان معامله گران براساس قیمت تسویه سنجیده می شود .

این قیمت مبنای معاملات روز بعد نیزمی باشد.

چگونه کد معاملاتی آتی بگیریم؟

طبق دستورالعمل بورس، برای اخذ کد معاملات آتی، لازم است دو حساب بانکی توسط متقاضی افتتاح شود.

یک حساب تحت عنوان حساب عملیاتی (در اختیار بورس) شناخته می‌شود

حساب دیگر حساب مکمل مشتری است.

زمان برداشت وجه از حساب در اختیار، مبلغ مورد نظرمشتری به حساب مکمل معرفی و تائید شده، واریز می‌گردد.

همه چیز در مورد اهرم مالی در بازار آتی (از کاربرد تا محاسبه)

شاید تا قرارداد آتی چیست و چه ویژگی هایی دارد؟ به حال برای خرید مسکن ، خودرو یا هر چیز دیگری پول کم آورده باشید و از بانک وام گرفته باشید تا بتوانید آنرا خریداری کنید ، این کار شما استفاده از اهرم مالی است .

بطور مثال : فرض کنید شما 50 میلیون تومان پول دارید و می خواهید یک پراید را به قیمت 100 میلیون تومان خریداری کنید بنابر این از بانک درخواست وام میکنید و درصورتی که 50 میلیون دیگر را از بانک وام بگیرید و پراید را خریداری کنید، شما از اهرم مالی استفاده کرده اید، چرا که شما توانسته اید به اندازه 2 برابر پولی که در ابتدا داشته اید معامله انجام بدهید.قرارداد آتی چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

این مثال خلاصه ای از مفهوم اهرم مالی است اما در ادامه با اهرم مالی دقیق تر و کاملتر آشنا می شویم

اهرم مالی چیست و چه تاثیر و کاربردی دارد ؟؟

بطور کلی اهرم چیزی است که قدرت رو بیشتر می کند و باعث میشود که بتوانیم کار بیشتری رو با نیروی کمتری انجام دهیم، بازار هایی که اهرم دارند مثل فارکس و بازار آتی هم باعث میشه که شما بتوانید با میزان پول کمتری، حجم بیشتری معامله انجام دهید و در نهایت بتوانید سود (زیان) های بیشتری بدست بیاورید(در واقع اهرم مالی باعث چند برابر شدن سود و زیان است).
بطور مثال اهرم 10 یعنی اینکه اگر قیمت 1 درصد فقط نوسان کند، بازده سرمایه شما در آن معامله 10 برابر یعنی 10 درصد می شود .

بطور مثال اگر در بازار آتی ، اهرم 5 است و شما یک موقعیت خرید گرفته بودید در تاریخ ثبت این عکس شما فقط در همین روز بیشتر از 10 درصد سود می کردید و ا ین یعنی شما با سرمایه 10 میلیونی، 1 میلیون سود می کردید .
(اگر اهرمی وجود نداشت، شما کلا 2.15 درصد یعنی 215 هزار تومن با 10 میلیون به سود می رسیدید).

اهرم مالی بطور کلی خوبه یا بده ؟؟

ا اگر شما فردی با تجربه و آموزش دیده ای هستید می دانید در صورتی که به طمع خود غلبه کنید، می توانید در میان مدت به سود های زیادی برسید.
برعکس هم کاملا صدق می کند یعنی اگر شما تجربه و مهارت کافی ندارید و در معاملات خودتان را کنترل نکنید و گرفتار ترس، طمع و.. شوید، اهرم میتواند علیه خودت عمل کند و سبب زیان های زیادی شود.
پس متوجه شدیم که اهرم در بازار های مالی میتواند هم بسیار عالی و فوق العاده خوب عمل کند و هم میتواند نتایج زیان باری به وجود آورد در واقع اهرم مثل یک شمشیر دو لبه است و نتیجه مثبت گرفتن از آن کاملا بستگی به فردی دارد که از آن استفاده میکند.

اهرم مالی در بازار آتی

بازار آتی در کل دارای اهرم هست و این یکی از چند ویژگی جذاب این بازار به شمار می رود و حداقل مزیت آن این است که می تواند باعث شود که بتوانیم یک حداقل سود معقولی رو حتی اگر بازار ، نوسان زیادی هم ندارد را بدست بیاوریم.
در این بازار هر قرارداد جدید در ابتدای ورود اهرم 10 دارد اما با توجه به شرایط و تغییرات ارزش قرارداد و وجه تضمین آنها، این اهرم ها متغیرند و تغییر میکنند.
اهرم مالی در بازار آتی برای هر محصول می تواند با توجه قرارداد آتی چیست و چه ویژگی هایی دارد؟ به وجه تضمین و ارزش قرارداد متفاوت باشد که شما به راحتی می توانید آن را حساب کنید. در ادامه نیز در مورد نحوه ی محاسبه ی اهرم مالی در بازار آتی کالا صحبت می کنیم.

کاربرد فوق العاده اهرم در بازار آتی :

برای درک مفهوم و نحوه ی کارکرد اهرم در بازار آتی به مثال زیر توجه کنید :
فرض کنید آقای بهادر با توجه به تحلیل هایی که انجام داده است به این نتیجه رسیده که احتمالا قیمت زعفران بالا خواهد رفت بنابراین برای استفاده از این افزایش قیمت و کسب سود یکی از راه های پیش رویش این است که:
1_ به بازار رفته و زعفران را بطور نقدی خریداری کند و یا گواهی سپرده کالایی آن محصول را از بازار بورس خریداری کند(هر گواهی 1 گرم است) :
بنابراین اگر قیمت هر گرم زعفران 10.000 تومان باشد بخواهد او بخواهد یک کیلو زعفران معادل 1000 گرم خریداری کند باید 10 میلیون تومان پول نقد برای خرید آن بپردازد.

2_ به اندازه حجم مورد نظر (یک کیلو گرم) در بازار آتی موقعیت خرید بگیرد
هر قرار داد آتی معادل 100 گرم زعفران است پس برای خرید 1000 گرم یا 1 کیلو ، باید 10 قرارداد آتی را خریداری کند.
هر قرارداد آتی دارای یک مبلغ مشخصی وجه تضمین است که برای معامله هر قرارداد آتی باید در حسابتون ( حساب در اختیار) وجود داشته باشد.
با فرض اینکه وجه تضمین هر قرارداد زعفرانی که آقای بهادر میخواهد خریداری کند 200 هزار تومان باشد، آقای بهادر باید مبلغ 2 میلیون تومان پول برای خرید 1 کیلوگرم زعفران در حسابش داشته باشد(200,000*10 قرارداد =2,000,000)

بنابراین از 2 راه حل فوق میتوانیم اهرم نهفته در بازار را درک و محاسبه کنیم:

در راه اول آقای بهادر میتوانست با 10 میلیون تومان در یک کیلو زعفران سرمایه گذاری کند، اما در راه دوم که در بازار آتی بود، با 2 میلیون تومان ! میتونست در یک کیلو زعفران سرمایه گذاری کند.

پس آقای بهادر توانست با پول کمتری معامله ی بیشتری انجام دهد ( اهرم مالی )، یعنی بجای اینکه توی بازار نقدی (spot) با 2 میلیون تومن در 200 گرم سرمایه گذاری کند، در بازار آتی با 2 میلیون تومن در 1000 گرم زعفران سرمایه گذاری میکند.
(در هر دو حالت علارغم اینکه سرمایه گذاری ها برابر نیست ( در روش اول 10 میلیونه اما در روش دوم 2 میلیونه ) اما سود و زیان ها برابر هست !)

با این فرمول می توانید به راحتی اهرم مالی را محاسبه کنید

بطور کلی میزان اهرم مالی برای هر محصول بازار آتی رو میتوانیم به سادگی از تقسیم کردن ارزش هر قرارداد بر وجه تضمین اولیه آن بدست آورد پس فرمول کلی محاسبه ی اهرم در بازار آتی به صورت زیر است :